·         สืบเนื่องจาก Part 1 (อ่านได้ที่http://www.thai-iod.com/th/publications-detail.asp?id=866&type=3) ที่ทิ้งท้ายไว้ว่า World Economic Forum ได้มีความพยายามในการขับเคลื่อนให้คณะกรรมการบริษัททั่วโลกตระหนักและเร่งพัฒนาขีดศักยภาพของตนในการแสดงบทบาทเชิงรุกต่อปัญหา Climate Change ผ่านการกำกับดูแลกระบวนการพัฒนากลยุทธ์ การบริหารความเสี่ยง และการเปิดเผยข้อมูลนั้น ...ดูเหมือนว่า “ความพยายาม” ดังกล่าวจะมาถูกที่-ถูกเวลา เพราะเมื่อปีที่แล้ว (2021) Deloitte บริษัทที่ปรึกษาชั้นนำเพิ่งจะเผยแพร่บทความเรื่อง The Audit Committee Frontier: Addressing Climate Change โดยเปิดเผยข้อมูลอันชวนวิตกว่า “กว่า 42% ของกรรมการตรวจสอบ (ทั่วโลก) เชื่อว่า มาตรการในการตั้งรับกับ Climate Change ขององค์กรตน ยังเป็นไปอย่าง “เชื่องช้า” และยัง “ไม่แข็งแกร่ง” พอ”

·      ในที่สุด... ความพยายามในการขับเคลื่อนของ World Economic Forum ก็ถูกกลั่นกรองออกมาเป็น Climate Governance Principles จำนวน 8 ข้อ โดยมุ่งหวังให้บรรดาผู้นำองค์กรได้หยิบยกนำไปประยุกต์ใช้ตามความเหมาะสม ...บทความ Part 2 นี้ จึงขอถือโอกาสมาลงรายละเอียดในหลักการแต่ละข้อกัน

·      หลักการว่าด้วย Climate Governance ทั้ง 8 ข้อนี้มีวัตถุประสงค์ให้ประเด็น Climate Change ถูก “บูรณาการ” เข้าไปในกระบวนการทำงานของคณะกรรมการ เพื่อเสริมสร้างให้เกิดการขบคิด อภิปราย และตัดสินใจโดยคำนึงถึงปัจจัยรอบด้าน ซึ่งครอบคลุมทั้งมุมมองระยะสั้นและระยะยาว

 หลักการที่ 1: Climate Accountability on Boards คณะกรรมการพึงมีความรับผิดชอบโดยตรงต่อผู้ถือหุ้น (Accountability) ในการกำกับดูแลองค์ให้บรรลุเป้าหมายระยะยาว มีความยืดหยุ่น และสามารถปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่เป็นผลพวงมาจาก Climate Change ได้อย่างเหมาะสม

    หลักการที่ 2: Command of the (Climate) Subject คณะกรรมการควรดูแลให้มั่นใจว่า องค์ประกอบของคณะกรรมการ (Board Composition) ประกอบด้วยสมาชิกที่มีความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ที่หลากหลายพอที่จะสามารถเข้าใจ อภิปราย และตัดสินใจในประเด็นเกี่ยวกับความเสี่ยง / โอกาสที่มาพร้อมกับ Climate Change ร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิผล

     หลักการที่ 3: Board Structure คณะกรรมการควรร่วมกันกำหนดแนวทางในการทำให้ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับ Climate Change ถูกบูรณาการเข้าไปในการพิจารณากำหนดโครงสร้างและกลไกการทำหน้าที่ของคณะกรรมการ

     หลักการที่ 4: Material Risk and Opportunity Assessment คณะกรรมการควรดูแลให้มั่นใจว่า ฝ่ายจัดการได้ทำการประเมินระดับความสำคัญ (Mmateriality) ของความเสี่ยง / โอกาสที่มาพร้อมกับ Climate Change ทั้งในระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว อย่างต่อเนื่อง และควรติดตามดูแลให้มั่นใจว่า แนวทางการตอบสนองความเสี่ยง / โอกาสเหล่านั้นเหมาะสมกับระดับความสำคัญ (Mmateriality) ที่ประเมินได้

     หลักการที่ 5: Strategic and Organizational Integration คณะกรรมการควรดูแลให้มั่นใจว่า ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับ Climate Change ได้ถูกนำไปเป็นข้อมูลประกอบการวางแผนกลยุทธ์การลงทุน กระบวนการตัดสินใจ และการบริหารความเสี่ยง / โอกาสทางธุรกิจ

     หลักการที่ 6: Incentivization คณะกรรมการควรดูแลให้มั่นใจว่า การกำหนดค่าตอบแทนผู้บริหาร ตลอดจนสิ่งจูงใจต่างๆ ได้มีการพิจารณาให้เป็นไปเพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตขององค์กรในระยะยาว โดยคณะกรรมการอาจกำหนดให้มีการใช้ “ตัวชี้วัด” ที่เกี่ยวข้องกับประเด็น Climate Change มาเป็นหนึ่งในเกณฑ์พิจารณาระดับค่าตอบแทน ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของแต่ละกิจการ

     หลักการที่ 7: Reporting and Disclosure คณะกรรมการควรดูแลให้มั่นใจว่า สารสนเทศด้านความเสี่ยง / โอกาสที่เกี่ยวข้องกับประเด็น Climate Change ตลอดจนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์เพื่อตอบสนองต่อความเสี่ยง / โอกาสเหล่านั้น ได้ถูกเปิดเผยต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกกลุ่ม (โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มนักลงทุน และหน่วยงานกำกับดูแล) อย่างต่อเนื่องและตรงไปตรงมา ผ่านการรายงานในลักษณะต่างๆ เช่น งบการเงิน รายงานประจำปี ฯลฯ ทั้งนี้ กลไก / กระบวนการเปิดเผยข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับประเด็น Climate Change พึงถูกกำกับดูแลอย่างเคร่งครัดโดยคณะกรรมการ เฉกเช่นเดียวกับกลไกการเปิดเผยรายงานทางการเงิน

เมื่อกล่าวถึง “การกำกับดูแลให้องค์กรมีการเปิดเผยข้อมูลต่างๆ ตลอดจนการจัดทำรายงานทางการเงินอย่างถูกต้อง เพียงพอ ทันเวลา เป็นไปตามกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง” ก็ชวนให้นึกถึงบทบาทหน้าที่ของ “คณะกรรมการตรวจสอบ” นะครับ ...ผู้เขียนจึงขอใช้โอกาสนี้ประชาสัมพันธ์ให้กรรมการทุกท่านทราบว่า สถาบันกรรมการบริษัทไทย (IOD) ได้จัดทำ “แนวปฏิบัติที่ดีสำหรับคณะกรรมการด้านการตรวจสอบกิจการ” เสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยถือเป็นคู่มือว่าด้วยงานตรวจสอบ (Audit) ที่ “กรรมการทุกคน” (ไม่ใช่แค่กรรมการตรวจสอบ) ควรอ่าน ทั้งนี้ ท่านสามารถ Download เอกสารดังกล่าวได้ที่ http://www.thai-iod.com/imgUpload/Guideline%20on%20Board%E2%80%99s%20Oversight%20Role%20in%20Audit%20Edit270122.pdf  โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

      หลักการที่ 8: Exchange คณะกรรมการควรส่งเสริมให้กิจการได้มีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยนความรู้ผ่านการสร้างเครือข่าย ตลอดจนการประสานความร่วมมือกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากภาคส่วนต่างๆ เช่น กิจการในอุตสาหกรรมเดียวกัน ภาครัฐฯ หรือหน่วยงานที่มีอำนาจในการกำหนดนโยบาย กลุ่มนักลงทุน ฯลฯ อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงหรือการมาถึงของแนวคิด กระบวนการ ความเสี่ยง หรือกฏระเบียบใหม่ๆ ที่เกี่ยวข้องกับประเด็น Climate Change

·      หลักการทั้ง 8 ข้อข้างต้น มิได้ถูกเรียงลำดับตามความสำคัญแต่อย่างใด หากแต่ถูกเรียงตาม “ลำดับความคิด” และความเป็นเหตุเป็นผลซึ่งกันและกัน ทั้งนี้ เพื่อให้กรรมการสามารถทำความเข้าใจ และเห็นภาพตามได้ง่ายขึ้น กล่าวคือ “หลักการที่ 1-4” เป็นรากฐานสำคัญของการดำเนินงานตาม “หลักการที่ 5” ...ส่วน “หลักการที่ 6-8” เป็นเสมือนองค์ประกอบที่องค์กรควรจัดให้มีเพื่อช่วยขับเคลื่อนและรักษา Momentum ของงานการกำกับดูแลด้าน Climate Governance ให้ธำรงอยู่ได้ในระยะยาว

·      เหนือสิ่งอื่นใด ...หัวใจสำคัญของหลักการทั้ง 8 ข้อนี้ คงหนีไม่พ้นความมุ่งหวังที่จะทำให้คณะกรรมการของกิจการน้อยใหญ่ ได้หันมาตระหนักถึง “ความเชื่อมโยงระหว่างผลกระทบของ Climate Change กับความยั่งยืนของธุรกิจ” ในระดับที่มากพอที่จะหยิบยกประเด็นดังกล่าวเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของการอภิปรายในที่ประชุมคณะกรรมการ เพื่อเสริมสร้างให้เกิดกระบวนการตัดสินใจผ่านมุมมองแบบองค์รวม (Holistic View) ที่รอบคอบ-ระมัดระวังยิ่งขึ้นกว่าที่เคยเป็นมา ซึ่งเท่ากับว่าเป็นการขยายขอบเขตของบทบาทหน้าที่ของกรรมการตามหลัก Fiduciary Duty ให้กว้างขวางกว่าเดิมไปโดยปริยาย

·      ว่าแต่... องค์กรของท่าน “พร้อม” รับมือกับประเด็น Climate Change แล้วหรือยังครับ ?

อภิลาภ เผ่าภิญโญ
CG Supervisor – Research & Development
Thai Institute of Directors

ที่มา:
·        Bringing Climate Change to The Composition and Structure of Boards of Directors, INSEAD Corporate Governance Centre, 2020
·        Climate crisis requires boards to put climate transition at the heart of corporate strategy, says international network of board directors, Australian Institute of Company Directors (AICD), 2021
·        How to Set Up Effective Climate Governance on Corporate Boards Guiding principles and questions, World Economic Forum, 2019
·        Here’s How Climate Change Will Impact Businesses Everywhere – And What Can Be Done, Zurich, 2021
·        The Audit Committee Frontier—Addressing Climate Change, Deloitte, 2021